De populariteit van elektrische fietsen, andere voertuigen en apparaten neemt razendsnel toe. Maar met die groei komen ook nieuwe uitdagingen op het gebied van brandveiligheid. Lithium-ion batterijen, die in al deze apparaten zitten, brengen serieuze risico’s met zich mee. We spraken met Bert Halkers, expert bij G4S Training & Safety, over de gevaren van accubranden, preventieve maatregelen en hoe bedrijven zich hierop kunnen voorbereiden.

Een schokkend voorbeeld

Bert begint met een recente ervaring: “Bij een bedrijf waar tientallen elektrische fietsen in een hal stonden, lieten we een filmpje zien van een lithium-ion accubrand. Binnen no-time waren alle fietsen uit de hal. Het besef hoe snel het mis kan gaan, kwam direct binnen.” Dit soort bewustwording is cruciaal, want hoewel steeds meer bedrijven hun brandveiligheid goed op orde hebben, zijn er ook nog veel organisaties die zich niet bewust zijn van de risico’s.

Accubranden: klein probleem of groot gevaar?

Lithium-ion batterijen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Ze zitten in telefoons, laptops, gereedschap, elektrische fietsen en auto’s. Maar als het misgaat, gaat het goed mis. “Het probleem met deze batterijen is dat een defect vaak niet zichtbaar is. De accu is een luchtdicht omhulsel, dus op het moment dat je schade ziet, is het eigenlijk al te laat,” legt Bert uit.

Een beschadigde batterij kan een zogeheten thermal runaway veroorzaken: een kettingreactie waarin de batterij zichzelf blijft verhitten. Bert: “Deze branden zijn extreem moeilijk te blussen. Bij elektrische auto’s kiest de brandweer er soms voor om ze in een watercontainer te dompelen. Zelfs dan kan de accu na 48 uur opnieuw ontbranden.”

Naast de hitteontwikkeling vormen de giftige rookgassen een extra gevaar. Onderzoek toont aan dat rook van een lithium-ion brand fluorwaterstof bevat, een stof die diep in het lichaam kan doordringen en ernstige gezondheidsproblemen veroorzaakt.

“BHV’ers moeten zich hiervan bewust zijn. De rook is giftig en kan voor ademhalingsproblemen zorgen. Daarom adviseren we bedrijven om BHV-trainingen aan te passen, zodat medewerkers weten hoe ze moeten handelen.”, aldus Bert.

Voorkomen is beter dan genezen

Wat kunnen bedrijven doen om accubranden te voorkomen? Bert somt een aantal essentiële preventieve maatregelen op:

• Accu’s overdag opladen en altijd onder toezicht
• Originele opladers gebruiken om overladen en kortsluiting te voorkomen
• Regelmatige inspectie van batterijen op slijtage of schade
• Veilige laadruimtes inrichten, bij voorkeur in een geventileerde, brandveilige omgeving
• Rookmelders in laadruimtes plaatsen voor snelle detectie van gevaar

Voor bedrijven met veel elektrisch materieel is het daarnaast essentieel om de Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) up-to-date te houden. “Veel organisaties staan er niet bij stil dat een groot aantal accu’s op de werkvloer ook een verhoogd brandrisico betekent. Dit moet echt worden meegenomen in de RI&E.”

Wat als het toch misgaat?

Als er een accubrand uitbreekt, is snel en correct handelen van levensbelang. Bert geeft duidelijke instructies:

1. Herken het gevaar. Als een batterij rookt, vonkt of bol staat, is er direct risico
2. Breng jezelf in veiligheid. Houd afstand en waarschuw de omgeving
3. Sluit deuren. Dit beperkt de verspreiding van rook en vuur
4. Bel 112. De brandweer heeft de juiste beschermingsmiddelen om accubranden veilig te bestrijden

Bert vervolgt: “BHV’ers moeten zich realiseren dat hun mogelijkheden bij een accubrand beperkt zijn. Veiligheid gaat altijd voor. We trainen bedrijven daarom in hoe ze risico’s kunnen herkennen en hoe ze adequaat kunnen handelen bij incidenten.”

Wetgeving en de toekomst

De regelgeving rondom lithium-ion batterijen is nog in ontwikkeling. “Voor particulieren en bedrijven die medewerkers op e-bikes laten rijden, zijn er momenteel geen specifieke regels. Maar zodra je batterijen in grote hoeveelheden opslaat of gebruikt, krijg je te maken met strengere eisen, zoals de PGS 37-1 en 37-2 richtlijnen,” zegt Bert. Daarnaast zijn per 1 januari 2024 nieuwe regels van kracht voor het opladen van elektrische voertuigen in parkeergarages. Zo moeten oplaadpunten voldoen aan mode 3 of mode 4 standaarden en moet een centrale afschakelmogelijkheid aanwezig zijn, zodat de brandweer veilig kan werken. Ook verwacht Bert dat verzekeraars en de arbeidsinspectie in de toekomst strengere eisen zullen stellen. “Bedrijven die nu al investeren in brandveiligheid, lopen straks niet achter de feiten aan.”

Oproep tot actie: bewustwording en training

Het aantal elektrische voertuigen en apparaten blijft groeien. In 2024 zijn er wereldwijd al meer dan 50 miljoen e-bikes en dat aantal neemt alleen maar toe. De risico’s nemen daarmee ook toe. “Veiligheidsmaatregelen nemen is niet alleen een verantwoordelijkheid, het is ook een investering in continuïteit en veiligheid”, besluit Bert.

G4S Training & Safety helpt bedrijven bij:

• Het opstellen van brandveiligheidsprotocollen en noodprocedures
• Advies over veilige opslag, laadruimtes en preventieve maatregelen
• Het actualiseren van BHV-trainingen gericht op accubranden

Wil je weten hoe jouw organisatie veiliger kan omgaan met oplaadbare accu’s? Neem vrijblijvend contact met ons op!

Verklarende woordenlijst:

Lithium-ion batterij – Oplaadbare batterij met hoge energiedichtheid, gebruikt in elektrische voertuigen en apparaten. Gevoelig voor oververhitting en beschadiging.

Thermal runaway – Onstuitbare kettingreactie in een defecte lithium-ion batterij, met kans op rook, vlammen of explosie.

Fluorwaterstof (HF) – Giftig gas dat vrijkomt bij accubranden, schadelijk voor luchtwegen en longen.

PGS 37-1 en PGS 37-2 – Richtlijnen voor veilige opslag en gebruik van lithium-ion batterijen, vooral bij energieopslag en grote hoeveelheden accu’s.

Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) – Verplicht bedrijfsplan om veiligheidsrisico’s te identificeren en te minimaliseren.

Mode 3 en Mode 4 oplaadpunten – Oplaadstandaarden voor elektrische voertuigen; Mode 4 betreft snelladers met gelijkstroom (DC).

Centrale afschakelmogelijkheid – Veiligheidssysteem voor oplaadpunten in parkeergarages, zodat de stroom bij brand kan worden uitgeschakeld.

Thermisch misbruik – Oververhitting van een batterij door externe hitte of overbelasting, wat kan leiden tot schade of brand.

Mechanisch misbruik – Batterijschade door fysieke impact, zoals vallen of indeuken, met risico op brand.

Elektrisch misbruik – Onjuist laden of ontladen, wat oververhitting of kortsluiting kan veroorzaken.

Blusmiddelen voor accubranden – Conventionele brandblussers werken vaak niet; water onderdompeling of speciale blusmiddelen zijn nodig.

Powered by Froala Editor